Ἀγαπητοί μου Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι τῆς Γερμανίας!
Περάσαμε πρὶν ἀπὸ λίγες ὧρες τὸ κατώφλι τοῦ 2025 καί, ὅπως συνηθίζεται, εὐχόμαστε ὁ ἕνας στὸν ἄλλο «καλὴ χρονιά» καὶ «ὅλα τὰ καλὰ στὴ νέα χρονιά»! Πίσω ἀπὸ τὶς ὄμορφες αὐτὲς εὐχὲς κρύβεται ἡ βαθύτερη ἐπιθυμία μας νὰ μὴ μᾶς βρεῖ κάποιο κακὸ καὶ ὅλα νὰ κυλίσουν ὁμαλὰ καὶ χαρούμενα στὴ ζωή μας. Γνωρίζουμε, βεβαίως, ὅτι οἱ δοκιμασίες καὶ οἱ πειρασμοὶ δὲν λείπουν ποτὲ ἀπὸ τὴ ζωή μας, ἀλλὰ ἐλπίζουμε νὰ μπορέσουμε νὰ τὰ ἀποφύγουμε. Κι ὅταν συμβεῖ κάτι ἀρνητικό, σχεδὸν ἀντανακλαστικά, ἀναζητοῦμε τὴν αἰτία του ἔξω ἀπὸ ἐμᾶς.
Ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ ἅγιος τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη γιορτάζουμε σήμερα, σὲ μιὰ ὁμιλία του[1] μᾶς βοηθάει νὰ προσεγγίσουμε τὸ θέμα τοῦ κακοῦ χριστιανικά. Μᾶς προτρέπει νὰ μὴ ἀναζητοῦμε τὴν αἰτία τοῦ κακοῦ ἔξω ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας. Ἀντιθέτως, μᾶς συμβουλεύει κάτι ποὺ φαίνεται πολὺ παράδοξο: ὁ καθένας μας νὰ θεωρεῖ τὸν ἑαυτό του δημιουργὸ καὶ αἴτιο τοῦ κακοῦ ποὺ τοῦ συμβαίνει.
Ἀρχικὰ διευκρινίζει πὼς πολλὰ ἀπὸ ὅσα συμβαίνουν, μᾶς συμβαίνουν εἴτε ἐκ φύσεως, ὅπως τὰ γηρατειὰ καὶ οἱ ἀσθένειες, εἴτε χωρὶς φανερὴ αἰτία, ὅπως τὰ ἀπρόβλεπτα γεγονότα, συχνὰ λυπηρά, ὅπως ὅταν κάποιος περπατᾶ ἀμέριμνος καὶ δέχεται μιὰ ἀπρόκλητη ἐπίθεση, ἢ χαρούμενα, ὅπως ὅταν κάποιος τὰ καταφέρνει μὲ δυσκολία στὴ ζωὴ καὶ ξαφνικὰ λαμβάνει μιὰ ἀπρόσμενη κληρονομιά.
Ὑπάρχουν, ὡστόσο, ἄλλα πράγματα, τὰ ὁποῖα ἐξαρτῶνται κυρίως ἢ ἀποκλειστικῶς ἀπὸ ἐμᾶς. Καὶ ἀναφέρει τὰ ἑξῆς παραδείγματα: ἂν ἐλέγχουμε τὰ πάθη μας ἢ ἂν δὲν χαλιναγωγοῦμε τὶς σαρκικὲς ἐπιθυμίες μας, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς· ἂν συγκρατοῦμε τὴν ὀργὴ καὶ τὸν θυμό μας ἢ ἂν χτυπήσουμε αὐτὸν ποὺ μᾶς προκάλεσε, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς· ἂν λέμε τὴν ἀλήθεια ἢ ἂν λέμε ψέματα, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς· ἂν εἴμαστε εὐγενικοὶ καὶ ἤρεμοι στὴ συμπεριφορά μας ἢ ὑπερήφανοι καὶ ἀλαζονικοί, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς.
Καὶ καταλήγει ὁ Μέγας Βασίλειος: Στὰ πράγματα, λοιπόν, ἐκεῖνα, στὰ ὁποῖα εἶσαι ἐσὺ ὁ ἴδιος κύριός τους, δηλαδὴ ἐσὺ τὰ ἐξουσιάζεις καὶ τὰ ἐπιλέγεις, μὴ ἀναζητεῖς ἀλλοῦ τὶς αἰτίες ἢ τὴν προέλευσή τους, ἀλλὰ νὰ γνωρίζεις ὅτι τὸ πραγματικὸ κακὸ ξεκινάει ἀπὸ τὶς προαιρετικὲς πτώσεις μας, δηλαδὴ ἀπὸ ἐπιλογές, παραλείψεις ἢ ἀποτυχίες δικές μας.
Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἁγίου εἶναι ἐξαιρετικῆς σημασίας, διότι φανερώνει τρεῖς σημαντικὲς ἀλήθειες: πρῶτον, πόση μεγάλη δύναμη ἔχει ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου· δεύτερον, πόσο συγκλονιστικὴ εἶναι ἡ ἐλεύθερη βούληση μὲ τὴν ὁποία μᾶς προίκισε ὁ Θεός, καὶ τρίτον, πόσο ὄμορφη εἶναι ἡ ὑπεύθυνη ἄσκηση τῆς ἐλευθερίας μας.
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι τῆς Γερμανίας!
Ὑπάρχουν πράγματα τὰ ὁποῖα δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐμᾶς. Ἂς τὰ ἀφήνουμε νὰ διανύουν τὴν πορεία τους καὶ ἂς τὰ ἀντιμετωπίζουμε μὲ ὑπομονὴ καὶ σοφία. Σὲ ἐκεῖνα, ὅμως, τὰ πράγματα ποὺ ἐξαρτῶνται ἀπὸ ἐμᾶς, ἂς κάνουμε τὶς σωστὲς ἐπιλογές, μὲ ὑπευθυνότητα καὶ γενναιότητα. Ὅλοι μας μποροῦμε, μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ μας καὶ τὴ ζωή μας μέσα στὴν Ἐκκλησία Του, νὰ ἐπιλέγουμε τὸ πραγματικὰ καλό, δηλαδὴ ὅ,τι μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς στὸ Εὐαγγέλιό Του, καὶ ἔτσι νὰ βάζουμε καθημερινὰ ἕνα λιθαράκι γιὰ νὰ γίνεται ὁ κόσμος, μέσα καὶ γύρω μας, ὄμορφος κι ἐλπιδοφόρος.
Σὲ αὐτὸ τὸ πνεῦμα σᾶς εὔχομαι ὁλόψυχα εὐλογημένο καὶ καλλίκαρπο τὸ νέο ἔτος!
Βόννη, 1 Ἰανουαρίου 2025
Ὁ Μητροπολίτης σας
+ ὁ Γερμανίας Αὐγουστῖ
[1] Μ. Βασιλείου, Ὁμιλία β´ εἰς τὴν Ἑξαήμερον, PG 29, 37-40.
Commentaires